विद्यार्थी परिषद्को ध्येय, दृष्टि र कार्य

दीपक कुमार अधिकारी 

राष्ट्रिय संगठन सचिव 

प्राज्ञिक विद्यार्थी परिषद्, नेपालको ध्येय, दृष्टि र कार्य अनि हाम्रो मिसन के हो ? यस विषयमा केही चिन्तन गर्न हामी अहिले यहाँ एकत्रित भएका छौँ । विद्यार्थी परिषद्को काममा हामी कसैको माध्यामबाट जोडियौँ होला । आँफूभन्दा अग्रज कार्यकर्ताबाट, साथीका माध्यमबाट, कोही गुरुका माध्यमबाट, भिन्न भिन्न कारणहरू हुनसक्छन् । जब हामी त्यसमा आबद्ध भइसक्छाँै, सदस्यता ग्रहण पनि गर्छाँै, त्यसपछि आफ्नो नाम संगसंगै एउटा कार्यकर्ता शब्द पनि जोडिएर आउन थाल्छ । जब म त्यो संगठनको कार्यकर्ता हुँ र आँफूलाई कार्यकर्ताको रूपमा मान्छेको बीचमा परिचय गराउन चाहन्छु भने त्यस संगठनको ध्येय, दृष्टि÷लक्ष्य, उद्देश्य र कार्यको  बारेमा स्पष्ट हुनु हरेक कार्यकर्ता र सदस्यहरूका लागि जरुरी हुन जान्छ । धेरैले सोध्छन् – तपाँइको आदर्श के हो ? तपाँईको मिसन के हो ? स्वभाविक नै हो, समाजमा भिन्न भिन्न किसिमका संगठन चल्छन्, कोही समाज बदल्ने संगठनमा लाग्छन्, कोही राजनीतिक सत्ता बदल्ने संगठनमा लाग्छन्, फरक फरक छ । हरेकको एउटा मिसन छ, त्यस कारणले त्यो मिसनमा भिन्नता देख्नु पनि त्यस संगठनमा लागेका कार्यकर्ताहरूका लागि जरुरी हुन्छ । राजनीतिक दलमा के हुन्छ भने उनीहरूलाई भिन्न भिन्न क्षेत्रबाट कार्यकर्ता चाहिन्छ ।  त्यसकारणले उनीहरूले हरेक ठाँउलाई स्प्रिङ्ग बोर्ड भन्छन्, । राजनीतिक दलमा कार्यकर्ता दिन वा नेता बनाउन विद्यार्थी परिषद्ले काम गरिरहेको छैन, यो एउटा अन्तर हो । हरेक संगठनमा आफ्नो संगठनको ठूलो मान्छे को आँउदैछ ? त्यसलाई नेता बनाउनका लागि सबै इकाईका कार्यकर्ता, कलेजका कार्यकर्ता एकजुट भएर माला लगाउनलाई जुलुस देखाउनलाई एकत्रित भएका हुन्छन् तर विद्यार्थी परिषद्मा भिन्न छ, हाम्रो सबैभन्दा ज्येष्ठ श्रेष्ठ कार्यकर्ताले पनि क्याम्पस इकाईमा गएर सामान्य कार्यकर्तालाई अगाडि बढाउनका लागि ऊ झाडु लगाउन थाल्दछ, यो मूल अन्तर हो । एउटा नगरको सचिव कार्यकर्ता, एउटा जिल्लास्तरको कार्यकर्तालाई अगाडि बढाउनका लागि एउटा केन्द्रीय स्तरको कार्यकर्ता दूरदराजबाट प्रवास गर्दै त्यो इकाई र त्यो कार्यकर्ताको वृद्धिका लागि, विकासको लागि, प्रगतिको लागि र त्यसलाई नेता बनाउनका लागि उसलाई हरेक प्रकारले सहयोग गरिरहेको हुन्छ, यो मूल अन्तर हो विद्यार्थी परिषद् र बाँकी संगठनको बीचमा । त्यसकारणले विद्यार्थी परिषद्ले आफ्नो मिसनमा के राख्यो त भन्दा “ज्ञान, शील र एकता” । यहाँ हामी बारम्बार नारामा पनि भनिरहेका हुन्छौँ विद्यार्थी परिषद्को विशेषता–ज्ञान, शील र एकता हो । 

        1fg eg]sf] s] xf] eGbf xfdL knowledge s'g} klg zAbsf] k5fl8 Tof] b]zsf], ;d'bfosf] To;df efj n's]sf] x'G5 . csf]{ efiffdf To;sf] ;l6s pQ/ x'Fb}g\ pbfx/0fsf] ¿kdf g]kfnLdf Pp6f rf}tf/L eGg] zAb 5, ca Tof] zAbnfO{ c+u|]hL zAbsf]ifdf kN6fP/ x]bf{ e]l6Fb}g, ca plgx¿sf]df rf}tf/Lsf] cjwf/0ff 5}g\ . csf]{ efiffdf p;sf] ;xL cy{ e]l6Fb}g . 1fgsf] cy{ 7"nf] 5, xfdL cWofTdlt/ uofF} eg] nf}lss 1fg / k/nf}lss 1fgsf] af/]df yfxf kfpF5f}F . t/ kl/ifb\ ljBfyL{nfO{ s] sf] 1fg lbg vf]lh/x]sf] 5 < cfkm\gf] b]zsf] af/]df 1fg, xfdL s'g b]zsf gful/s xfF} < t/ Toltdf l;ldt 5 t < 5}g, b]]zsf] uf}/j s] xf] < b]zsf] Oltxf; s] xf] < xfd|f b]zsf dxfk'?if sf] x'g\ < xfd|f] b]zsf] ;flxTo s] xf] < xfd|f] b]zsf] bz{g s] xf] < x/]s b]zsf gful/ssf nflu of] a'em\g' h?/L 5 . /fi6« eg]sf] d"t{ klg xf], cd"t{ klg xf] . d"t{ eg]sf] b]zsf] Pp6f lglZrt e"efu xf] . cd"t{ Tof] b]zsf] lglZrt e"uf]ndf a:g] ;d'bfo s]nfO{ cfwf/ dfg]/ Pslqt x'G5g\ < s] af6 k|]/0ff k|fKt ub{5g\ < Tof] b]zsf] ;lxTo,  bz{g, dxfk'?if, Tof] b]zsf] ;+:s[lt g} cd"t{ xf] . To;sf/0fn] g]kfnsf dxfk'?if sf] x'g\ < o;sf] ljz]iftf s] xf] < Tof] a'em\g' h?/L x'G5 . xfdLx¿n] ga'emLsg zAbnfO{ k|of]u u/]sf x'G5f}F M Multiculture ethnicity eGg] u5f}{F Olyg;L6Lsf] c;nL cy{ j+z xf], hghflt xf]Og . j+z eg]sf] k"vf{ xf] . of]usf k|j{ts s] Clif kt~hln /fdb]j afafsf dfq} x'g\ ls d]/f klg x'g\ t < cjZo d]/f klg k"vf{ x'g\ Clif kt~hln . k"vf{ j+z xfd|f] Pp6} xf] . xfd|f] vfg] z}nL, e]ife"iff, nufO v'jfO leGg x'g\ ;S5 t/ xfd|f] d"n cGt/ leq /x]sf] h'g ;+:s[lt xf] Tof] Pp6} xf] . s'g cy{df Pp6} xf] eg] xfd|f] j+z, dxfk'?if Pp6} x'g\ . To;s/0fn] k/Dk/f leGg leGg 5g\ . s;}n] vfgf vfP/ g'xfpg], s;}n] gvfP/ g'xfpg] k/Dk/f 7fpF cg';f/ km/s km/s 5g\ . k/Dk/f leGg leGg eP klg cGt/lglxt efj s] xf] eg], 3/df cfPsf] kfx'gf O{Zj/;/x xf], To;sf/0fn] cltly b]jf] ejM . rfx] tkfFO{ yf?, ;Gyfn, r]kfª\df hfg'xf];\ x/]s 3/df cfPsf] kfx'gfnfO{ ;Tsf/ ug'{ kb{5 eGg] cGt/lglxt efj Pp6} xf] . To;sf/0fn] we don't have Mutliculture, we have different e]ife"iff, vfgkfg .

       

        ha ;Dd x/]s JolQmdf cfkm\gf] b]zsf] af/]df 1fg÷klxrfg x'Fb}g Tof] JolQmsf] zL/ 7f8f] x'Fb}g / uf}/j dxz'; x'Fb}g . lsg lxgtfaf]w cfpF5 xfdLdf < s]xL 5}g, hxfFtxL rf]/L e|i6«frf/ 5, ;+ljwfg klg agfpFb}gg\ . ToxfF klg 5f]/Lr]nL a]Rg], o:tf] g]kfndf s]xL klg 5}g, xfd|f] g]kfn vQd vQd, g]kfn o:t} xf] . clg xfd|f] dgdf lxgtfaf]w cfpF5, csf{n] s]xL eGof] eg] lrQ b'Mv 5, cfkm\gf] b]zsf]  uf}/j g} yfxf 5}g, s:tf lyP t xfd|f k"vf{ < dxfg\, oz:jL, dxfjL/ lyP . lxGbLdf Pp6f uLt 5 – lhgs] k"vf+]{ dxf oz:jL jf] So"F 3j/fo] < h;sf k"vf{ dxfg\ lyP, oz:jL lyP pgLx¿ lsg 8/fpg] < lsg ;+sf]r ug{] < lsg lxgtfaf]w ug{] < xfd|f] cfkm\g} uf}/jdo Oltxf; 5 . b'lgofsf x/]s dxfk'?ifx¿ h'g b]zdf /x], Tof] b]zsf] ;f+:s[lts hfu/0fsf] nflu sfd u/] . t/ xfdLx¿n] aLrsf] sfnv08df s] u¥of}F < cfkm\gf] b]zdf ghlGdPsf dxfk'?ifsf gfddf emG8f af]s]/ xhf/f}F dflg;x¿sf] xTof u¥of}F . Tof] g]kfnsf] s'g} df6f]df hlGdPsf lyPg . g]kfnsf] cfly{s, ;fdflhs, /fhgLlts, ;f+:s[lts ¿kfGt/0fdf Tof] JolQmsf] s'g} e"ldsf lyPg / ef]ln klg x'g]jfnf 5}g t/ ToxL JolQmsf gfddf xfdLn] xhf/f}F lgbf]{if bfh'efO{sf] xTof u¥of}F . cfhsf gofF o'jfn] of] a'em\g h?/L 5 . lsg t eGbf xfdL cfkm\gf] b]zsf] uf}/j lal;{of}F . xfdLnfO{ cfkm\gf] zlQm g} yfxf 5}g . JolQmnfO{ cfˆgf] zlQmk|lt ljZjf; 5}g . yfxf 5}g ddf s] zlQm 5 < Ps pbfx/0f M ;ft ;d'b| tg]{ a]nfdf ;f/f  bzjL/x¿ lyP . ;'u|Ljn] ;Ltf vf]Hgsf] nflu bzlbzfdf k7fPsf lyP, tL ;a} ;d'b|sf] lsgf/fdf Ps;fy e]nf eP, ;Ltf t Tof] ;d'b| kf/L 5g\ eg]/ ;Dkfltn] atfOlbP t/ ca ;d'Gb| kf/L uP/ l;tfnfO{ s;n] Nofpg] < sf] hfg] eGg] ljifodf ax;\ rNof] . sf]xL;+u klg Toqf] zlQm lyPg, s;}n] eg] d t Ps tkm{ dfq hfg ;S5', csf{n] eGof] aLrdf cf/fd ug]{ 7fFp eP hfg ;S5', o;/L sf]xL hfg ;s]gg\ To;df hfDajfgn] xg'dfgnfO{ eg] – ltdL hfg ;S5f} . xg'dfgn] eg] – d klg hfg ;lSbg d t emg\  afFb/ . hfDajfgn] pgnfO{ ;DemfP/ eg] – ltdLdf Tof] zlQm 5, ltdL hfg ;S5f} . xg'dfg eG5g\ s;/L < hfDajfg\n]  eg] – ltdL hGdg] lalQs} p8]/ uP/ 3fd vfPsf lyofF}, ltdLdf Tof] zlQm 5 . k5fl8 xg'dfgnfO{ :dl[t eof] . lj:d[t ePsf] zlQm hfu[t eP/ olt ljzfn eP ls Ps 5nfªdf ;d'b| kf/ u/]/ nÍfdf uO{ l;tfnfO{ e]6]/ cfP . 7Ls To;/L g} o'jfx¿ leqsf] Tof] h'g zlQm 5 To;nfO{ hfu[t ug]{ sfd k|fl1s ljBfyL{ kl/ifb\sf] xf] . g]kfnsf] / g]kfnsf o'jfx¿sf] cGt/lglxt zlQm hfu[t ug]{ sfd kl/ifb\sf] Wo]o xf] . dxfef/tsf] k|;Ëdf M o'4 x'g]jfnf lyof], s[i0fnfO{ ch'{gn] eg]–of] /y lnP/ lx8\g'xf];\ t o'4 ug]{ dfG5] sf]–sf] 5g\ x]/f}F < cufl8sf ;Dk"0f{ dflg;x¿nfO{ x]/L ;s]kl5 ch{'gn] eg] – d o'4 ulb{g . kl5 s[i0fn] ;Demfpg yfn], ;Demfpg yfn]kl5 c7f/ cWofo uLtf aGof] t/ uLtf alg;s]kl5 cGtdf ch{'gn] c7f/ cWofo k'¥ofpg Pp6f z:q lbPgg\, c:q lbPgg\, t/ ch{'g t Û o'4 ug{ tof/ eP  cflv/ s] lbP t s[i0fn] ch{'gnfO{ < ch{'gdf Tof] ljZjf; hfu[t u/], pgdf ePsf] Tof] lj:d[t zlQmnfO{ :d/0f u/fP . h;sf] sf/0f pxfFdf ePsf] Tof] zlQm leqaf6 hfu¿s eP/ cfof] . To;}n] ha;Dd s'g} klg b]zsf] gful/sn] cfˆgf] b]zsf] uf}/jnfO{ hfGb}g / a'em\b}g . cfˆgf] b]zsf] Oltxf; hfGb}g, cfˆgf] b]zsf] ;+:s[lt hfGb}g, Tof] b]z sbflk ;d[l4sf] lbzftkm{ cufl8 a9\g ;Sb}g . Ps ;do lyof] ;g\ !(^) b]lv *) sf] bzsdf sfn{dfS; b'lgofsf nflu j8f s|]h lyP . ljZjljBfnodf k9\g] ljBfyL{x¿nfO{ d cfh klg ljrf/ u5{', b'lgofsf] Information Technology olt cufl8 5, OG6/g]6 5, k':tsfno 5g\ t/ xfdL Oltxf; cWoog ub{}gf}F . /l;ofdf slt s/f]8 dfG5] d/] < s;n] df¥of] < lrgdf dfG5] s;n] df¥of] < t/ xfdL Tof] Oltxf; k9\g rfxFb}gf} . To:tf JolQmnfO{ dxfk'¿if agfOPsf] 5 . h'g b]zsf gful/sn] cfkm\gf dxfk'?ifnfO{ e'Nb5g\, cfˆgf] b]zsf] Oltxf; Pj+ uf}/jdf cfuf] nufpF5g\, ;f+:s[lts w/f]x/, k':tsfno, >4f:yn, k"hf:yndf cfuf] nufpF5g\ eg] To;sf] klg cjglt rfF8} x'G5 . Tof] s'/f ;a} ljBfyL{x¿n] a'em\g' h¿/L 5 . To;}n] ljBfyL{ kl/ifb\ /rgfTds sfd u/]/ ;dfh kl/jt{g ug{ cufl8 al9/x]sf] 5 .

         ljBfyL{ kl/ifbn] s] eGof] < xfdLn] Jofks bl[i6 /fVg'kb{5 . xfd|f] lehg slt 6f9f ;Dd 5 t < To; sf/0fn] ljBfyL{ kl/ifb\n] cfˆgf] nf]uf]df /fVof] a;'w}j s'6'Dsd\ . k'/f a;'wfsf] zflGtsf nflu ;f]Rg', ljZjnfO{ abNg ;Sg] lsl;dsf] lehg ljBfyL{df lbof}F xfdLn] .

        /fi6«k'glg{df{0f ljBfyL{ kl/ifb\sf] b[li6 xf], o;sf] Jofks ;Gbe{df /fi6«k'glg{df{0fsf] sfd ax'cfoflds x'G5 t/ xfdLn] s'g} Ps lglZrt If]q lzIffIf]qdf sfo{sf] k|f/De u¥of}F . lzIffIf]qdf klg pRrlzIff cWoog ug{] ljBfyL{x¿nfO{ dg'io hLjgsf] 5f]6f] ;dodf Pp6f lehg / ld;g lbg] sfo{df kl/ifb\ nflu /Xof] . /fi6«sf] k'glg{df{0f ug]{ xf] eg] To;sf nflu d"n eg]sf] JolQm xf] . To;}n] of] sfo{ eg]sf] JolQmnfO{ rl/qjfg\ agfpg] sfo{ xf] . gLltjfg\ agfpg] sfo{ xf] . cg'zfl;t Pj+ /fi6«eQm agfpg] sfo{ xf] .

        JolQmdf 1fg t 5 t/ zLn÷rl/q 5}g eg] To;sf] s'g} cy{ /xFb}g . rl/q gePkl5 s] x'G5 < ;a} s'/f ;lsG5 . c+u|]hLdf xfdL eG5f}F ...if Character is lost, everything lost of] t cl:t ev{/ c+u|]hLjfnfn] agfPsf] xf] .  rf0fSodf w]/} cufl8 lyof] . rf0fSogLltn] eGy] ljQ++ ToTg]g ;+/lIftd\, rl/q oTgk"j{s                  ;+/lIft ug'{k5{ . lsgeg] %) jif{ ;Dd cfh{g u/]s]f rl/q km\ofSg rfx]df ! ldg6 klg nfUb}g t/ cfh{g ug{ ;do nfU5 . rl/q l;l4of] eg] dfG5]sf] z/L/ b]Vbf dfG5]sf] g} x'G5 t/ dfG5]df x'g] u'0f Pp6} klg                      /xFb}g . To; sf/0fn] Jojxf/ s:tf] x'g' k¥of] < rl/qjfg\ x'g' k¥of] . rl/q gePsf] 7fFpdf wd{ klg xF'b}g . Pp6f syf 5 M eujfg OGb|nfO{ hltv]/ klg zf;g rflxGYof] . zf;g geP kl5 pgnfO{ v6\k6L eO/GYof] t/ pgsf] zf;g vf];]/ lji0f'n] k|XnfbnfO{ lbg'ePsf] lyof] . k|Xnfbn]  w]/} rnfO;s] kl5 OGb|n] lji0f'nfO{ eg] – d]/f] zf;g kmsf{Olbg'xf];\ k|e' . lji0f'n] eg] – l7s} 5 ltdLn] k|Xnfb;+u uP/ zLn dfu]/ Nofp . OGb| k|Xnfbsf]df uP, k|Xnfbn] ;f]w] tkfFO{ lsg cfpg' eof] < d s]xL ;]jf ug{ ;Sb5' ls < OGb|n] eg] d To;} cfPsf] xf] .  k'gM k|Xnfbn] eg] tkfFO{ h] dfUg'x'G5 ToxL lbg tof/ 5' eGg'xf];\ . OGb|n] dg gnflu gnflu eP klg eg] – d zLn dfUg cfPsf] x'F s[kof dnfO{ zLn lbg'xf];\ . k|Xnfbn] eg] – Tof] gdfu a? zf;g n}hfp / ;f/f ;DklQ klg n}hfp . OGb|sf] dgdf b'ljwf eof] / cGtdf pgn] dnfO{ zLn g} rflxG5 eg]/ zLn lnP/ ToxfFaf6 lxF8] . Ps l5g k5fl8 k|Xnfbsf]] z/L/af6 Pp6f dfG5]sf] :j¿k lgl:sof] / OGb|lt/ uof], k|Xnfbn] /f]s] / ;f]w], ltdL sf] xf} < d wd{ x'F, tkfFO{n] zLn lbg'eof], rl/q gePsf] 7fFpdf wd{ a:b}g To;}n] d klg oxfF                al:bg . k|XnfbnfO{ crDd nfUof] . km]l/ klg csf]{ dfG5] lgl:sof] z/L/af6 . clg ltdL rfFlx sf] xf] < pgn] eg] – hxfF wd{, rl/q 5}g ToxfF P]Zjo{ zf;g s]xL xF'b}g Tof] uof] d klg uPF eg]/ OGb|sf] z/L/lt/ lxF8] . Psl5g k5fl8 dlxnfsf] :j?k lg:Sof] clg ltdL sf] xf] < hxfF wd{, rl/q 5}g, zf;g ;Qf klg 5}g ToxfF nIdL klg al:bgg\ To;}n] d klg al:bg elgg\  / uOg\ . To;}n] h'g If]qdf klg rl/q cfjZos /xG5 . Ps k};fsf] d}n] lx;fa glbP klg Tof] Ps  s/f]8 vfg] a/fa/sf] e|i6«frf/ xf] .  To;sf/0fn] s'g} klg ;fdflhs ;+u7gsf nflu rl/q dxTjk"0f{ 5 . lsg rl/q dxTjk"0f{ eGbf cfpg]jfnf hf] gofF  ljBfyL{nfO{ hf]8\b} 5f}F, gofF ljBfyL{ xfd|f] Jojxf/nfO{ x]/]/ k|]l/t x'G5 . To;n] Tof] lrhnfO{ cg'jt{g (follow up) ub{5, To;nfO{ cfb{z dfGb5,  ljrf/nfO{ p;n] cfb{z dfGb}g, ;fdfGo OG6/ k9\g] ljBfyL{n]] cfFkm"eGbf cu|h sfo{stf{sf] Jojxf/nfO{ x]b{5, p;n] logLx¿ k|fdfl0fstfsf ;fy sfd u5f}{F eG5g\ eg] Tof] s'/f sfo{tf{sf] Jojxf/df vf]Hb5 . To; sf/0fn] ;fdflhs ;+u7g Pj+ k|f0fLsf nflu rl/q h?/L 5 .

        ljBfyL{ kl/ifb\n] sfo{s|d lsg ub{5 t < sfo{s|dsf k5fl8 s'g} ld;g / lehg cjZo /x]sf] x'G5 . xfdLn] lehg slt 6f9f ;Ddsf] lnPsf 5fF} t eGbf /fi6«sf] k'glg{df{0f . To;sf nflu klxn] JolQmsf] lgdf{0f ug'{ kb{5 . JolQm eg]sf] first person  xf] . d klxnf kl/jt{gsf] z'?jft ub{5', sxfF  ug{] < d]/f] 7fpFdf . kl/ifb\sf] ljrf/  / p2]Zo t /fd|f] 5  t/ sfd sxfFaf6 z'? ug]{ t < w]/} 7"nf] cfsfzdf tLa| ultdf p8\g] u?8 n] klg u'F8 tn g} agfpg' kb{5 . ljrf/, cfb{z / p2]Zo kljq 5 t/ d}n] sfd ug]{ cfwf/ sxfF xf] < sfd ug]{ cwf/ d]/f] SofDk;, gu/ OsfO{ / lhNnf xf] . d ToxfF cfb{z SofDk; v8f u5'{, hxfF d k9\5' / ToxfF /x]sf unt k|j[lQsf] lj?4 cfjfh p7fpF5', cg'zfl;t 9+un] . nf]stflGqs 9+un] cfGbf]ng ub{5' . To:t} /Qmbfg, j[Iff/f]k0f ug'{ dfq sfo{s|d ug'{ xf]Og, /Qmbfgsf] dfWodaf6 @) hgfn] /Qmbfg ugf{n] @) hgfnfO{ /ut k'Unf p;n] gj hLjg k|fKt unf{ . Blood Bank sf dfWodåf/f ;dfhnfO{ hf]8\g], o'jfx¿ v8f ug]{ ;dfhsf] hfu[ltsf] nflu ;dfhnfO{ hf]8\g] sfo{ x'g ;Sb5 . ;dfhsf o'jf ha ;fgf] ;sf/fTds kl/jt{gsf ;fy cufl8 a9\5g\ ta Tof] ;dfh lj:tf/} lj:tf/} ;d[l4sf] lbzftkm{ cufl8 a9\b} hfG5 .

        klZrdfx¿ eGg] ub{5g\ . ;+;f/ eg]sf] ef}ltstf dfq xf], dflg; ef}ltsjfbL dfq xf], ef}ltstfn] dfq ;'v k|fKt x'G5 . dflg; cfly{s k|f0fL dfq xf] . pgLx¿ o:tf] ;f]Rb5g\ . sfn{dfS;n] s] eg] < ef}lts ljsf; / cfly{s ljsf; g} ;a}eGbf dxTjk"0f{ s'/f xf], cfly{s pGglt / k|ult jfx]s cGo s]xL klg rfFlxb}g . olb To;f] xf] eg] klZrdf hut\df olt ef}lts ljsf; / cfly{s ;DkGgtf x'Fbf klg dflg; lsg ;'vL 5}g < c/akltx¿ klg cfkm\gf] ;DklQ ;fdflhs sfo{df bfg u/]/ cf]d zflGt cf]d zflGt eg]/ lsg lxFl8/x]sf 5g\ t < olb cfly{s ;DkGgtf g} ;a}   s'/f ePsf] eP lsg To;/L lxFl8/x]sf 5g\ < To;}n] dflg; cfly{s k|f0fL dfq xf] t eGbf kSs} klg xf]Og . xfdLn] ;du|df dfG5]sf af/]df ;f]Rg' k¥of] . dfG5] cfly{s, ;fdflhs, /fhgLlts, ef}lts / cfWoflTds k|f0fL xf] . uf}td a'4sf] syf M of] s'g} pkGof; x}g, s'g} pkGof;sf/n] n]v]sf] syf klg xf]Og g]kfnsf] ;To 36gf xf] . l;4fy{ /fhs'df/, /fhf klg kSs} x'g] jfnf lyP t/ Toqf] 7"nf] ;fd|fHo, l;+xfzg kfpg]jfnf JolQm /fhs'df/ ;'Gb/ >LdtL, lk|o k'q 5f]8]/ pgL /flt afx| ah] ;a} ;'t]sf] a]nf b/af/ 5f]8]/ lxF8], ca of] syf pkGof; xf] < ;'v ;DklQ P]Zjo{   /fHo ef]u k|lt lsg ljt[i0ff k}bf eof] t < To;}n] t dfG5] ;a} k|sf/sf] k|f0fL xf] . To;sf/0f dfl;gsf]] af/]df ;d'Rro 9Ën] ;f]Rg' k¥of] .

        xfdL x]g{] ub{5f}F JolQmdf cfdL{ / k|x/L h:tf ;+:yfgx¿df uP/ dfq /fli6«otf hfu[t x'G5 . tL ;+:yfx¿df uP kl5 dfq /fi6«elQmsf] kf7 l;sfOG5 . t/ ljBfyL{ kl/ifb\ ToxfF hfg' eGbf klxn] pgLx¿df b]zelQmsf] efj l;sfpF5, /fi6«k|]d, /fi6«;]jfsf s'/fx¿ l;sfpF5 . p hxfF hfG5 ToxfF lg8/sf ;fy / :jfledfgsf ;fy sfo{ ub{5 . ;sf/fTds kl/jt{gsf nflu sfo{ ub{5 . hxfF p clkm;/ eP/ a:5 ToxfF p ;sf/fTds kl/jt{gsf nflu cfjfh p7fpF5 . To;sf/f0fn] ljBfyL{ kl/ifb\n] ;f]Rof] lsg ljBfyL{ ;+u7g v8f ug{]] t < ljBfyL{sf] hLjgsf] SofDk;df k9\g cfpg] ;ft jif{sf] 5f]6f] ;dodf k|To]s ljBfyL{nfO{ Ps} :yfgdf /fv]/ ;+ul7t ub}{ p;df lehg lbg] sfo{ ljBfyL{ kl/ifb\sf] sfo{ xf] . kl/ifb\n] lehg s] /fVof] < JolQm lgdf{0f / /rgfTds sfo{ . To;}n] ljBfyL{ kl/ifb\n] cfjfh p7fof], ;fdflhs lxtsf nflu ljBfyL{ . ljBfyL{ kl/ifb\ s'g} /fhgLlts bn v8f ug{sf nflu nfu]sf] ;+u7g xf] t < ljBfyL{ kl/ifb\ s'g} /fhgLlts bnsf] lj?4df v8f ePsf] ;+u7g xf] t < Tof] sbflk xf]Og . k|hftGqdf /fhgLlts bn /xG5g\, bnsf e|ft[ ;+u7g /xG5g\, Tof] klg :jfut of]Uo s'/f xf] . t/ ljBfyL{ kl/ifb\n] s] ;f]Rof] xfdL ;dfh kl/jt{g JolQm lgdf{0fsf] dfWodaf6 ub{5f}F{ . s'g} bnsf] cflËs g/x]/ :jtGq /x]/ ;a}nfO{ ;fydf lnP/ sfd ub{5f}F . To;}n] xfdLn] eGof} xfdL bnut /fhgLlt eGbf dfly 5f}F . xfdL bnut /fhgLlt ug{] ;+u7g xf]Ogf}F t/ To;sf] cy{ of] xf]Og ls kl/ifb\ u}/ /fhgLlts ;+u7g xf] . xfdL /fhgLlts ;+u7g xf}F . h;n] h] ubf{ klg d's bz{s ag]/ x]g{] / a:g] ;+u7g k|fl1s ljBfyL{ kl/ifb\ xf]Og . b]zsf] lzIffgLlt s:tf] x'g' kb{5 To;df xfd|f] rf;f] /xG5, b]zsf] ;+ljwfg s:tf] aGg' kb{5 To;df xfd|f] e"ldsf /xG5 . To;sf/0f xfdL /fli6«o /fhgLlt ug{] ;+u7g xf}F . To;}n] xfdLn] s] eGof} M xfdL s'g} lglZrt /fhgLlts bnsf] em08f af]s]/ s;}sf] ho hosf/sf] gf/f nufpFb}gf}F, xfdL ;du| b]z lxtsf] af/]df ;f]Rb5f}F . h–h;n] b]zsf] lxt ljkl/t sfo{ ub{5, To;sf] lj?4df kl/ifb\ v8f x'g]5 . h;n] b]zsf dxfk'?if, ;+:s[lt, >4f:yn, k"hf :yn, wfld{s :yn, Oltxf;sf] lj?4df ;f]Rb5 / cfqmd0f ub{5 To;sf] lj?4df kl/ifb\ v8f x'g]5 . lsg eGbf Tof] b]zsf] klxrfgsf] ljifo xf], :jfledfgsf] ljifo xf] .

         kl/ifb\n] ljBfyL{nfO{ s] lehg lbg vf]h]sf] xf] t eGbf xfdL SofDk; k9\b5f}F, xfdLn] Tof] pknAwtf k|fKt u/]sf 5f}F, xfdLnfO{ oftfoftsf] ;'ljwf 5 . xfdL ;f]rf}F b]zsf] krxQ/ lhNnfdf slt :yfgdf oftfoftsf] ;'ljwf 5, slthgf k9\g kfO/x]sf 5g\ < slthgf :jf:Yo ;]jf kfO/x]sf 5g\ < slthgf /f]huf/L               kfO/x]sf 5g\ . Tof] ljifo ;f]Rg] sfd klg ljBfyL{sf] xf] . To;sf/0f ;fdflhs lxtsf nflu ljBfyL{ . dlxnf ;'/Iffsf nflu ljBfyL{ . dlxnfsf]  ;'/Iffsf] af/]df s] dlxnf dfq af]Ng' kb{5 < xf]Og of] ;a};+u hf]l8Psf] ljifo xf] . xfd|f] ufpF, ;dfhdf /flt cj]/ ;Dd klg lgw{Sssf ;fy xfd|f lbbLalxgL lxF8\g ;Sg] jftfj/0f lgdf{0f x'g' kb{5 . aLrdf ef/tsf] lbNnLdf, g]kfnsf klg s]xL :yfgdf dlxnf lx+;fsf 36gfx¿ 36], To;n] dflg; slt lx+;|s aGb} uO/x]sf] eGg] k|i6 kf/]sf] 5 . of] x/]s gful/ssf] lhDd]jf/L xf], /fi6«sf] k'glg{df{0fsf] sfddf b'j} kIfsf] a/fa/Lsf] ;xeflutf x'g' h?/L 5 . kl/ifb\n] eGof] hghfltsf] lxtsf nflu ljBfyL{, lsg hghfltsf] lxtsf nflu < lsg jgjf;Lx¿sf] lxtsf nflu ljBfyL{ < tkfOF{ xfdLn] ;f]Rg' kb{5 . g]kfnsf] gful/s xf] eg], cfh dsjfgk'/sf] leqL ufFpdf, lrtjgsf] leqL ufpFdf, wflbËsf] dfly dfly ufpFdf ;ft ;d'b| kfl/jf6 cfP/ dflg; sfd ul/x]sf] 5 . p;sf] 5fnf ldNb}g xfjf kfgL, k|s[lt ldNb}g, p;n] bfneft vfg hfGb}5, cfn' pl;g]/ vfG5, a|]8 vfG5, t/ p sxfF cfP/ sfd ul//x]sf] 5, Tof] cgsG6f/df cfP/ r]kfËsf] pGgltsf] nflu sfd ul//x]sf] 5 . xfd|f] b]zsf] gful/sn] cfkm\g} b]zsf ;fdfGo gful/ssf] pTyfgsf nflu ;f]Rg' kg{] xf] t/ xfdL sxfF hfG5f}F < ljb]z hfG5f}F k};f sdfpg, ljleGg b]z hfG5f}F, hfg' kb{5 d unt dflGbg, hfg h?/L 5, t/ xfd|} b]zsf] lhNnfdf sfd ug{sf nflu ;ft ;d'b| kfl/af6 s'lx/] cfPsf] 5 . h'Qf rKkn gnufOsg uf]/f] 5fnf ePsf] JolQm Tof] ufFpdf sfd ub{}5 / To;n] ;dfhnfO{ kl/jt{g ub{}5, g]kfnsf] lj?4 Tof] ;dfhnfO{ v8f ub{}5, g]kfnsf] ;+:s[lt, wd{ lj?4, dxfk'?ifsf] lj?4 To;nfO{ v8f ub{}5 .  Tof] ;dfhsf nflu d]/f] hLjgdf k9fO n]vfO ;s]kl5 gf]s/L ug{ yfn]kl5 d s]xL ub{}5' ls 5}g < d]/f] dg leq kL8f 5 ls 5}g d]/f] ;dfh k|lt < of] ;f]Rg' cfjZos 5 . To;sf/0f ljBfyL{ kl/ifb\n] Tof] efj hfu[t ug{sf nflu vaction programme ;~rfng u¥of]] . 5'l§df sxfF hfg] < ljleGg ufpFdf hfg] 3'Dg] ToxfFsf] ;fdflhs kl/j]z a'em\g] sfo{qmd to u¥of], ;a}nfO{ ufpF afF8\b} uOof], To;kl5 Pp6f ljBfyL{ OlGhlgo/ k9\g] e]l6of] . p;nfO{ Pp6f ;'s'Daf;L 6f]ndf If]q k/]5, p;nfO{ lglZrt ;do lbOPsf] lyof] / p To:t} em'kl8df uof] / 9f]sf 9S9Sofof] / af]nfof] . To;kl5 3/af6 Pp6f dlxnf lg:sg' eof] . pgL gd:t] u/]/ a;] clg pgn] cfkm\gf] kl/ro lbof] / 3/df sf] sf] x'g'x'G5 eg]/ ;f]Wof] / pgn] elgg\, d]/L 5f]/L klg 5] . 5f]/Ln] s] ub{l5g\ eg]/ ;f]Wbf cfdfn] elgg\, sn]h kl95g\ . Tof] ljBfyL{n] eGof], d tkfFO{ ls 5f]/L ;+u e]6\g ;S5' < ;Sg'x'G5 eg]/ lt dlxnf leq uOg\ . bz ldg]6 kZrft\ 5f]/L cfOg\ . To;n] dg dg} ;f]Rof], cfdf leq k/]sf] bz ldg]6 eO;Sof] t/ 5f]/L cfOgg\ . Psl5g k5fl8 ljrf/ ubf{ cfdfn] h'g j:q nufP/ cfPls lyOg\, 5f]/L klg ;f]xL j:q nufP/ aflx/ cfOg\ . p;n] Tof] 3/sf] u/Lla b]Vof], Tof] kL8f Tof] cefj b]Vof] . p;n] s;n}nfO{ eg]sf] lyPg, slxNo} 3f]if0ff u/]g t/ p;n] cfkm\gf] k9fO{ k5fl8 hLjgdf nIo agfof], d of] ;dfhsf nflu sfd ug{]5' / Tof] k5fl8 k"0f{sflns sfo{stf{ eof] / ;f]xL ;dfhsf nflu sfd ug{ uof] . Tof] kL8f, Tof] b[li6sf]0f s;n] lbof] < ljBfyL{ kl/ifb\n] p;nfO{ lbof] . Tof] ;dfhdf u/Lla, lgd'vf, k9\g gkfPsfx¿sf] af/]df ;f]Rbf Tof] efjgf, Tof] kL8f pTkGg x'G5, To;}n] ;dfhdf ePsf] ljs[ltsf] af/]df ljBfyL{ kl/ifb\n] ;b}j cfjfh p7fO/x]sf] 5 . xfdL :jo+n] cfkm"FnfO{ kl/jt{g gu/];Dd ;dfh s;/L kl/jt{g x'G5 < hLjgdf d unt sfd / ljs[lthGo sfd kSsf ulb{g eGg] c7f]6 xfdLdf x'g' h?/L 5 . Pshgf z'elrGtssf] 3/df hfFbf pxfFn] Pp6f Pkm= Pd=sf] dfWodaf6 bfOhf]sf lj?4df sfo{qmd rnfpg' x'Fbf] /x]5 . sfo{qmd rnfpFb} hfFbf pxfFnfO{ 6]lnkmf]g cfpg yfNof], s'g} 5fqfn] d bfOhf] lnGg eg]/ . kl5 pxfFn] To;nfO{ ;fdflhs lax]sf] ¿kdf kl/jt{g ug{'eof] . x/]s ljBfyL{df efjgf 5, t/ To;nfO{ s;/L hfu[t ug{] < Tof] dxTjk"0f{  s'/f xf] . To;}n] sfo{qmd ;a}sf nflu h?/L 5 . sfo{qmd dfq b]vfpgsf nflu xf]Og, ljBfyL{df b[li6sf]0f / efj k}bf u/fpgsf nflu xf] .

        Ps k6s kj{tsf] k|jf;df Ps hgfsf] 3/df af; a:g uof}F, xfdL tLg hgf lyof}F, ;+of]un] xfdL a|fXd0f y/Lsf lyof}F . h'g 3/df xfdL af; a:g uof}F, dfcf]jfbLsf lhNnf sdfG8/n] lnP/ uPsf               lyP . vfgf vfg yfNof}F xfdLnfO{ vfgf lbFb} ubf{ Tof] 3/ ls lblb ?g yfNg'eof] . xfdLnfO{ cfZro{ eof] / xfdLn] ;f]Wof}F lblb s] eof] < pxfFn] eGg'eof]–tkfOF{x¿ afx'g y/L ePsfn] xfdL aonsf]6Lsf] 3/df b"weft vfPsf] of] klxnf] k6s xf] . xfd|f] 3/sf] b"w ahf/df klg a]lrFb}g, tkfOF{x¿n] lnP/ cfPsf] JolQm dfcf]jfbLsf] lhNnf sdfG8/ xf] p;n] klg cfh ;Dd d]/f] 3/df eft vfFb}g t/d]/f] hfltsf] d'lQmsf] s'/f ub{5, pxfFn] b'Mv JoQm ug{'eof] . x/]s dflg;, g]tf cfpF5g\ ;dfhdf 5'jf5't x'g' x'Fb}g eG5g\ efif0f ub{5g\ t/ ltg} JolQm blntsf] 3/df uP/ vfgf vfFb}gg\ . efif0f u/]/ 5'jf5't hfFb}g To;nfO{ Jojxf/df ptf{g' cfjZos 5 . ljBfyL{df lehg s;/L cfpF5 < To;sf/0fn] of] efif0fsf] ljifo xf]Og, x/]s ljBfyL{sf] hLjgsf] ;}4flGts e"ldsfsf] Pp6f lx:;f x'g' kb{5 . To;}n] ;dfh lxtsf nflu ljBfyL{, hghflt lxtsf nflu ljBfyL{, dlxnf ;'/Iffsf nflu ljBfyL{ .

        d;Fu k9\g] Pp6f efO{, p;n] :gfts cWoog ug{] a]nfdf s] u/]g < s] vfPg < t/ hLj lj1fgsf] cWoog kZrft\ cfh p O:sf]gdf k"0f{sflns 5, a|Xdrf/L 5, x/]/fd x/]s[i0f u/]/ lxF8\b5, p;df Tof] efjgf s;/L  cfof] < ev{/} dfq :jfdL ljj]sfgGbsf] !%) cf}F hGdhoGtL dgfO/x]sf 5f}F ljZjdf .                   ef/tdf ;f] pknIodf ljBfyL{ kl/ifb\n] cfXjfg u¥of] b]zsf nflu sfd ug{] o'jfx¿ tof/ u¥of] . %)) hgf ljBfyL{ cWoog kZrft\ ;dfh ;]jfsf nflu ! jif{sf] ;do lbG5f}F eg]/ lgl:sP, To;}n] s;/L eGg] ljBfyL{df efjgf 5}g < of] unt s'/f xf], s'g} jt{dfg cfjZostfn] p Jo:t x'g ;Sb5 . To;sf] dgdf efjgf 5}g eGg' unt s'/f xf], p;df Tof] efjgf hfu[t ug{' kb{5 . To;}n] ljBfyL{ kl/ifb\n] ;f]Rof], ljBfyL{nfO{ lehg s'g cy{df lbg] t eGbf ;fdflhs sfo{sf nflu, To;}n] ljBfyL{ kl/ifb\n], /Qmbfg sfo{qmd, k':tsfno ;~rfng ug{] h:tf sfo{qmd ;f]Rof] . ;fdfGotof xfd|f] sNkgf x'G5 k':tsfno eGg] laltSs} 7"nf] sf]7f, /fd|f /fd|f kmlg{r/ ePsf], sfk]{6 ljR5\ofPsf] . t/ Tof] xf]Og xfdL Pp6f gu/sf %) hgf ljBfyL{n] :gfts u¥of}F, xfldn] kl9;s]sf] lstfa 3/df ToltSs} /flvPsf] 5, To;nfO{ 3/df ljgf sfd /fVg'eGbf %) hgfsf lt k':tsx¿ Pp6f 7fpFdf /flv lbcfF} tfls ufpFsf u/La, k'':ts lsGg g;Sg] ljBfyL{x¿n] lt k':tsx¿ k9\g ;s'g\ . Tof] lstfa k9\g] ljBfyL{sf] dgdf klg efjgf cfpF5, lxhf] d}n] lstfa lsGg ;Sg] cj:yf gxF'bf lt k':tsx¿ d}n] k|of]u ug{ kfP ca d h'g lbg lstfa lsGg ;Sg] cj:yfdf x'G5', d;Fu k};f x'G5, d Tof] lbg d h:t} u/La ljBfyL{nfO{ k':ts lsGg] k};f lbG5' . ;fgf] k':tsfnon]  Pp6f dfG5]sf] dgdf Tolt ;Ddsf] efjgf k}bf ug{ ;S5 . 

        b]zsf] sfd ;/sf/n] dfq ug{] xf]Og / ug{ klg ;Sb}g . u}/ ;/sf/L ;+:yfx¿n] klg ;fdflhs sfo{ ug{‘ kb{5 t/ xfd|f] b]zdf cGt//fli6«o u}/ ;/sf/L ;+:yf lsg cfP < of] s'/f a'em\g' cToGt} h?/L 5 . ;a} ;+:yfx¿ unt p2]Zo lnP/ cfPsf x'Fb}gg\ t/ clwstdsf] sfd s] xf] < Tof] a'em\g' h?/L 5 . s'g} ljBfyL{nfO{ cfh sfo{qmd 5 eg]/ ;f]Wof] eg] eQf slt 5 < eg]/ k|Zg lrXg v8f ub{5g\ . /fi6« / ;dfhsf] ;fgf] sfdsf] nflu klg eQfsf] cfzf ub{5 . w]/} h;f] cGt//fli6«o u}/;/sf/L ;+:yf g]kfnLsf] dgdf ePsf] /fi6«sf] nflu s]xL of]ubfg k'¥ofpg] h'g efj 5 To;nfO{ l;Wofpg g]kfndf k;]sf 5g\ / ToxL ub}{5g\ klg . eQfsf] dfWodaf6 b]z / ;dfh k|lt o'jfx¿df ePsf] pQ/bfloTj l;WofOFb}5 . k|To]s JolQmsf] cfˆgf] Ifdtf cg'';f/ cfˆgf] ;dfh / /fi6«df nuflg x'g'k5{ To;}n] ljBfyL{ kl/ifb\n] v]ns'bsf dfWodåf/f xf];\, dxfk'¿ifsf] hoGtLsf dfWodåf/f xf];\ jf SofDk;df :jR5 jftfj/0fsf nflu xf];\ 7fpF 7fpFdf ljleGg sfo{qmdx¿ ;DkGg ub}{ cfO/x]sf] 5 . /fi6«sf nflu sfd ug{ ;a}eGbf klxn] t xfd|f] Wo]o :ki6 x'g'kb{5, xfd|f] Wo]o :ki6 eof] eg] ;fgfltgf s'/f, ld7f] gld7f] uf}0f x'G5, of] ljifodf e|t[xl/n] eGg'ePsf] 5 – /fi6« lxtdf, ;dfh lxtdf sfd ug]{ dfG5]n] slxn] ;'Gb/ knËdf klg ;'Tg kfOG5 slxn] e'FOdf klg ;'Tg'k5{, slxn] lbJo ef]hg klg kfOG5 eg] slxn] ;fdfGo ef]hg ug{' kg{] x'G5 t/ dg'io sfo{sf nflu b]z ;dfh sf] sfo{sf nflu lo ;a} s'/fnfO{ uf}0f dfGg'k5{ . o; k|sf/sf sfo{stf{ sfo{qmdsf dfWodaf6 v8f x'G5 . To;}n] sfo{qmd ug'{ h¿/L 5 . /fi6«nfO{ k/dj}ejsf] l:yltdf k'¥ofpg / of] /fi6«sf] k'glg{df{0f ug'{ ljBfyL{ kl/ifb\sf] nIo xf] . k|fl1s ljBfyL{ kl/ifb\, g]kfn s'g} wfld{s ;u7g xf]Og, of] s]jn ljBfyL{ ;+u7g xf] . ljBfyL{ cg'zfl;t / w}o{jfg\ x'g'k5{ t/ df}sf k/] /fi6« lxtsf] nflu ;fd, bfd, b08, e]bsf] klg k|of]u ug{ ;Sg'kb{5 . nf]stGqsf] d"No dfGotfsf] /Iff ug'{ xfd|f] k/d st{Jo xf] . xfdLn] cfGbf]ng klg ug{ ;Sg'kb{5 t/ /rgfTds 9Ëaf6 . of] b]zsf dxfk'?if xfd|f cfbz{ x'g\, a'4, hgs, e[s'l6, l;tfnfO{ xfd|f cfbz{ dfGbf s;}nfO{ xfd|f] ;u+7g wfld{s nfU5 eg] nfUglbg'';\ s'g} lrGtf 5}g\ . h'g lbg of] b]zsf] wd{, ;+:s[lt l;l4G5 lgZro g} Tof] lbg of] b]zsf] klxrfg l;l4G5 . ;Qf kl/jt{gaf6 b]zsf] ljsf; x'Fb}g b]zsf] ljsf; ;dfh kl/jt{af6 x'G5 . /fli6«o lxtdf ljBfyL{nfO{ pTk|]l/t ug'{ xfd|f] Wo]o xf] o;} lbzfdf xfd|f] sfo{ x'g]5 . cf–cfˆgf] OsfO{df uP/ kl/ifb\ sfo{nfO{ cufl8 a9fpg'x'g]5 eGg] ljZjf;sf ;fy cfˆgf] jf0fLfnfO{ lj/fd lbg rfxG5' . gd:sf/

Read More

राष्ट्रपुनर्निर्माणको यात्रामा बितेका १८ वर्ष : एक समीक्षा

रमेश कण्डेल 

राष्ट्रिय महासचिव

आफ्नो जीवन सुखी र सार्थक बनाउने कल्पना हामी सबैमा हुन्छ । जीवनमा सुख प्राप्त होस्, शान्ति मिलोस्, सुरक्षाको प्रत्याभूति होस्, जीवनमा  गास–वास–कपासको राम्रो व्यवस्था होस् हामी सबैले कल्पना गरेका हुन्छौँ । साथै आफूँ बसेको समाजमा शान्ति, अहिंसा एवं सुरक्षा होस्, विकास निर्माणका कार्य एवं स्वास्थ्य, खानेपानी, बिजुली, शिक्षा लगायतका आधारभूत सुविधा सहजै प्राप्त होस् त्यो पनि हामी सबैको अपेक्षा रहेको हुन्छ । साथै राष्ट्र स्वाभिमानी होस्, समृद्ध एवं शान्त होस्, राष्ट्रको छुट्टै पहिचान होस्, त्यो सम्पूर्ण जनताको अपेक्षा एवं कल्पना भित्र रहेको हुन्छ तर बिडम्बना नेपाल सदियाँैँ देखि स्वाभिमानी, स्वतन्त्र, भू–परिवेश्ठित एवं स्वशासित राष्ट्र हुँदा हुँदै पनि आज नेपाली जनताले अपेक्षा गरेका माथिका सम्पूर्ण कुराहरूबाट बञ्चित हुनु परिरहेको छ । यसको महत्वपूर्ण कारण हाम्रो राष्ट्र स्वाभिमानी एवं स्वतन्त्र हुँदा हुँदै पनि भित्री कलह, राजनीतिक उतार चढाव एवं अस्थीर राजनीति नै हो । राणाकाल देखि नै हेर्ने हो भने कुनै न कुनै शक्तिलाई परास्त गर्नका लागि अर्काे शक्तिको उदय, त्यो शक्तिको एकछत्र शासन, पुनः त्यो शक्तिलाई परास्त गर्न एवं हटाउनका लागि अर्काे शक्ति एवं रितले देश एवं देशको राजनीतिक उतार चढाव अगाडि बढ्दै गयो जसको कारण देशको नेतृत्वले विकास निर्माण एवं समृद्धिका विषयमा भन्दा पनि राजनीतिक निकास एवं स्थीरताका लागि बर्षौँ खर्चिए । परिणाम स्वरूप देशमा कैँयौँ राजनीतिक अभ्यास गरिरहँदा देशको आर्थिक, सामाजिक, शैक्षिक, सांस्कृतिक एवं भौतिक विकासका कुराहरू पछाडि पर्दै गए र सिंगो नेपाल र नेपाली समृद्धिको बाटोबाट धेरै पछाडि धकेलियौँ । 

देशमा बढिरहेका उतार चढाव एवं राजनीतिक अभ्यासको बीचमा नयाँ सोच, नयाँ दृष्टिकोण एवं जीवन्त लक्ष्यका साथ प्राज्ञिक विद्यार्थी परिषद्, नेपालको स्थापना २०५२ सालमा भयो यद्यपि यसको                    आधिकारिकता भने २०५४ सालमा मिल्यो । विद्यार्थी परिषद्को परिकल्पना गरिँदै गर्दा, समाजमा यसको महशुस हुँदै गर्दा व्यापक बहस् एवं चिन्तन भयो । सबैले समाज एवं राष्ट्रको दूरावस्था एवं परिस्थिति देखेर चिन्ता प्रकट गरिरहेको बेलामा परिषद्को त्यो समूहले नयाँ चिन्तनको प्रारम्भ ग¥यो र आफ्नो दिशा तय ग¥यो, समाजको परिवर्तनका लागि, राष्ट्रको पुनर्निर्माणको लागि । जतिखेर विद्यार्थी परिषद्को स्थापना भयो, विद्यार्थी परिषद्को एउटै विश्लेषण÷ं अध्ययन एवं निष्कर्ष रह्यो ः यदि समाजमा भएका सम्पूर्ण समस्या, विकृति, चुनौती र राष्ट्रिय परिस्थित तथा दूरावस्था छ त्यसको प्रमुख घटक एवं कारक भनेको व्यक्ति नै हो चाहे त्यो नेतृत्व गर्ने होस्, चाहे प्रशासन, सुरक्षा आदि सञ्चालन गर्ने । त्यसकारण परिषद्ले तय ग¥यो यदि समाजलाई परिवर्तन गर्नु छ, राष्ट्रलाई समृद्धिको दिशातर्फ अगाडि बढाउनु छ भने एक मात्र विकल्प र माध्यम भनेको व्यक्ति निर्माण नै हो । त्यसकारण परिषद्ले व्यक्ति निर्माणको माध्यमबाट समग्र राष्ट्र पुनर्निर्माणको लक्ष्य तय ग¥यो र सोही लक्ष्य प्राप्तिको दिशातर्फ स्थापनाकाल देखि नै आफ्ना 

पाइलालाई चाल्दै निरन्तर अगाडि बढिरह्यो । 

उच्च शिक्षामा अध्ययन गर्ने विद्यार्थी, शिक्षक र शिक्षाविद् यी तीन समूहलाई यदि हामीले समयमा नै अनुशासन, चरित्रता, नैतिकता र राष्ट्रिय दृष्टिकोण प्रदान गर्न सक्यौँ भने मात्र राष्ट्रका हरेक संयन्त्रमा असल व्यक्ति पुग्न सक्दछ , त्यसैकारण परिषद्ले आफ्नो कार्यलाई क्याम्पस एवं विश्वविद्यालयमा केन्द्रित गर्दै विभिन्न प्रशिक्षण, गोष्ठी, सेमिनार एवं प्रतियोगितात्मक कार्यक्रमहरूको माध्यमबाट विद्यार्थीहरूको सर्वाङ्गीण विकासका लागि उपर्युक्त वातावरण निर्माण गर्दै जीवनको छोटो समयमा विद्यार्थीमा रचनात्मक दृष्टिकोण एवं सकारात्मक सोचको बीजारोपण गर्ने कार्यमा परिषद् निरन्तर लागि रह्यो । 

आज समाजमा हरेक क्षेत्रमा बढ्दै गइरहेको दलीय राजनीति, बढ्दै गइरहेका राजनीतिक संगठन एवं उनीहरूको समाजमा बढदै गइरहेको प्रभाव तथा राष्ट्रिय राजनीतिमा उनीहरूको भूमिकाको विश्लेषण गर्दा परिषद्ले निश्चय ग¥यो कि समाजमा एक स्वतन्त्र संगठनको आवश्कता छ, स्वतन्त्ररूपमा समग्र समाज र राष्ट्रको बारेमा चिन्तन गर्न सक्ने, युवालाई राष्ट्रिय चरित्र र दृष्टिकोणको विकास गराउन सक्ने संगठनको  आवश्यकता महशुस परिषद्ले ग¥यो । साथै देशको हीत विपरित कुनै दल या कसैले पनि गलत गर्दा वैचारिक आन्दोलन खडा गर्न सक्ने, नैतिक दबाव सिर्जना गर्न सक्ने र उनीहरूलाई खबरदारी गर्न सक्ने वैचारिक संगठनको अभाव परिषद्ले महशुस गर्दै सो भूमिका निर्वाह गर्न सक्ने नैतिकवान् र जिम्मेवार विद्यार्थी संगठन खडा गर्ने दृढ संकल्पका साथ  परिषद्ले सदैव आँफूलाई दलीय राजनीति र दलीय  राजनीतिक हस्तक्षेपबाट अलग राख्ने विशेषता तय ग¥यो र सोही दिशातर्फ अगाडि बढिरह्यो । जसको परिणाम स्वरूप यो १८ वर्षे यात्रामा परिषद्ले आफूँलाई एक स्वतन्त्र जिम्मेवार एवं नैतिकवान् विद्यार्थी संगठनको रूपमा विकसित ग¥यो र सोहीरूपमा समाजमा परिचय स्थापित ग¥यो साथै समाजमा यसको आवश्कताको महशुस गरायो । 

दलगत राजनीतिबाट अलग राख्दै, शैक्षिक परिवारको कल्पनामा आधारित रहेर युवामा नैतिकता, चरित्रता जस्ता गुणको विकासका साथ कार्य गर्दै अगाडि बढ्दै जाँदा यो छोटो समयमा परिषद् देशका ४० भन्दा बढि जिल्ला एवं ३०० भन्दा बढि क्याम्पस तथा उच्च मा.वि.हरूमा विस्तार हुन सफल भयो । यो क्रममा परिषद् मात्र आफ्नो संगठन विस्तारमा सक्रिय रहेन । ती जिल्लाका÷कलेजका लाखौँ युवाहरूको व्यक्तित्व विकास एवं नेतृत्व विकासका लागि वातावरण सिर्जना गर्दै उनीहरूमा अनुशासन, नैतिकता,चरित्रता तथा राष्ट्रिय दृष्टिकोणको विकास गरायो जसको परिणाम स्वरूप आज ती कार्यकर्ता देशका सुरक्षा/शिक्षा/प्रशासन लगायतका निकायहरूमा कुशलताका साथ आफ्नो क्षमतालाई प्रस्तुत गरिरहेका छन् ।

समाज एवं राष्ट्रमा भएका समस्याको बारेमा चिन्ता प्रकट गर्दैमा, समस्याको सूची तयार गर्दैमा, अर्कालाई गालि गलौज गरेर दोष थुपार्ने काम गर्दैमा, राजनीतिक आरोप प्रत्यारोप गर्दैमा र राजनीतिक दललाई गाली गर्दैमा मात्र देश एवं समाज कहिल्यै पनि समृद्ध बन्न सक्दैन त्यसका लागि पहिले हामी स्वयं व्यक्तिमा परिवर्तन गर्नु आवश्यक छ, हाम्रो सोचमा, हाम्रो दृष्टिकोणमा, हाम्रो व्यवहारमा यदि परिवर्तन गर्न सकियो भने मात्र राष्ट्र परिवर्तनको दिशातर्फ अगाडि बढ्न सक्दछ यही मान्यतालाई आत्मसाथ गर्दै परिषद्ले व्यक्ति निर्माणको कार्यलाई नै राष्ट्र पुनर्निर्माणको आधारशीला मान्दै अगाडि  बढि रह्यो । 

युवामा आफ्नो इतिहास, पुर्खा, देशका महापुरुष, देशको मौलिकता, देशको पहिचान, संस्कृति, परम्परा आदि प्रति सुसूचित गर्दै उसलाई यी सबैप्रति गर्व गर्न सक्ने वातावरण सिर्जना गर्नका लागि परिषद्ले यो देशको सनातन विचारलाई नै आफ्नो वैचारिक अधिष्ठान मान्यो साथै यही देशका बुद्ध, जनक, भृकुटी, सीता, अरनिको जस्ता महापुरुषलाई आफ्ना आदर्श व्यक्ति मान्दै र ज्ञान, शील र एकता लाई आफ्ना आदर्श वाक्य मान्दै कार्यलाई अगाडि बढाइरहेको छ । 

विगतमा समाजमा कार्य गर्दै जाँदा देशको मौलिक संस्कृतिको कुरा गर्दा, राष्ट्रिय विभूतिका बारेमा चर्चा गर्दा, देशको इतिहासको बारेमा आवाज खडा गर्दा परिषद्लाई कहिले राजावादीको आरोप लगाइयो, कहिले धार्मिक संगठनको आरोप लगाइयो तर पनि परिषद्ले यी र यस्ता अनावश्यक झुठा र आरोप प्रत्यारोप प्रति कहिल्यै ध्यान केन्द्रित गरेन र आफ्नो व्यक्ति निर्माणको यात्रामा निरन्तर अगाडि बढिरह्यो र आज यो १८ वर्षको यात्रा पार गरिसक्दा हिजोका ती झुठा आरोपबाट अलग हुँदै परिषद्ले समाजमा नयाँ परिचय स्थापित गरेको छ । नेपालको एक मात्र स्वतन्त्र विद्यार्थी संगठन

यो १८ वर्षको यात्रामा परिषद् आफ्नो सांगठनिक कार्यमा मात्र नलागी एक स्वन्त्र एवं जिम्मेवार संगठनको नाताले राष्ट्रका हरेक राष्ट्रिय महत्वका गतिविधिहरूमा आफूँलाई समाहित ग¥यो । २०६२/०६३ सालको जन आन्दोलनलाई सफल पार्नका लागि परिषद्का हजारौँ युवाहरू त्यसमा सहभागि बने, समाजलाई जागृत गर्ने कार्यमा लागिरहे । २०६४ होस् या २०७० मा सम्पन्न संविधानसभाको चुनाव किन नहोस् त्यसमा परिषद्ले आफ्नो सशक्त भूमिका निर्वाह ग¥यो, देशभर संविधान एवं संविधानसभाको महत्वको बारेमा जानजागरण अभियान सञ्चालन ग¥यो, संविधानसभाको चुनावलाई स्वच्छ, मर्यादित र भयरहित बनाउनका लागि परिषद्ले अहम् भूमिका प्रस्तुत ग¥यो ।  २०६४ सालमा मधेशमा चर्किएको आन्दोलनले तराईमा सिर्जना गरेको गम्भीर अवस्था, पहाडे र मधेशेका नाममा चर्किएका नाराबाजी एवं विभेदलाई रोक्न एवं बिग्रँदो सामाजिक सहिष्णुता र सद्भावलाई कायम गर्नका लागि परिषद्ले “हिमाल, पहाड, तराई–कोही छैन पराई÷हामी सबै दाजुभाई”को नारा लिएर देशभर सौह्रार्द यात्रा निकाल्यो, समाजलाई जागृत ग¥यो बिग्रिरहेको सामाजिक वातावरणलाई पुनः कायम गर्ने दिशातर्फ अग्रसर रहिरह्यो । “हिमाल पहाड तराई–कोही छैन पराई÷हामी सबै दाजुभाई” जस्ता नारालाई स्थापित समेत ग¥यो । त्यसैगरी शिक्षाक्षेत्रमा बढ्दो व्यापारिकरण, बढ्दो राजनीतिक हस्तक्षेप एवं अराजकतालाइृ कम गर्ने तथा नैतिक एवं व्यवहारिक शिक्षा जस्ता विषयलाई पाठ्यक्रममा समावेश गर्नका लागि २०६५ सालमा राम्रो र समृद्ध नेपाल निर्माणका लागि हाम्रो पाठ्यक्रम भन्ने नाराका साथ परिषद् देशभर बृहत् अभियानमा निस्कियो, यसक्रममा हस्ताक्षर संकलन अभियान, गोष्ठी, ¥याली, सुझाव संकलन जस्ता गतिविधिमार्फत् ३८ बुँदे ज्ञापनपत्र तयार  ग¥यो । जसलाई २०६५ चैत्र १४ गते काठमाडौँमा सम्पन्न शिक्षाा, आर्थिक विकास र राष्ट्रिय एकता का लागि सञ्चालन गरिएको विशाल ¥याली पश्चात् तत्कालीन, प्रधानमन्त्री, शिक्षामन्त्री, विश्वविद्यालय लगायतका स्थानमा पेश गर्ने कार्य ग¥यो । जसको परिणाम स्वरूप शिक्षामा नैतिक शिक्षा लागू गर्ने कुरा एवं स्वतन्त्र विद्यार्थी युनियनमा उमेद्वारको २८ वर्षको समयसिमाको हदबन्दी तथा नियमित विद्यार्थी मात्र चुनाव लड्न पाउने नीति विश्वविद्यालयले तय ग¥यो । यो परिषद् एवं सिंगो शिक्षाक्षेत्रका लागि महत्वपूर्ण उपलब्धि हो । साथै २०६७ सालमा देशमा समयमा नै संविधान निर्माणमा ढिलाई भइरहेको अवस्थामा सम्पूर्ण राजनीतिक दल, सरकारी संयन्त्र एवं संविधानसभालाई समयमा संविधान निर्माण लािग दबाव सिर्जना गर्ने उद्देश्यले संविधान निर्माणका लागि जनजागरण एवं दबाव अभियान सम्पन्न ग¥यो, देशका प्रमुख १२ स्थानमा विशाल ¥यालीहरू सम्पन्न ग¥यो, स्थानीय युवा, बुद्धिजीवी एवं जनताका माग एवं सुझावलाई संविधानसभासमक्ष पु¥याउनका लागि स्थानीय प्रशासन मार्फत् ज्ञापनपत्र बुझाउने कार्य ग¥यो जसको परिणाम स्वरूप विभिन्न सामाजिक संघसंस्था एवं संगठनहरूसंविधानसभा, संवैधानिक निकाय तथा  राजनीतिक दललाई दबाव सिर्जना गर्नका लागि सक्रिय हुन थाले । 

देशमा बढ्दै गइरहेका जातीयता÷क्षेत्रीयताका नारा, जातीय संघीयताका विषय र यसले भविष्यमा राष्ट्रमा निम्त्याउने खतरालाई विश्लेषण एवं अध्ययन गरी परिषद् एकल जातीय संघीयताको विरुद्धमा खडा भयो, समाजलाई सो विषयमा जागृत गर्ने कार्य ग¥यो, राजनीतिक दलहरूलाई खवरदारी गर्ने कार्य गरिरह्यो । देशभर सो विषयमा बहस् सञ्चालन ग¥यो र २०६९ सालको बैशाख र ज्येष्ठ महिनामा ४५० भन्दा बढि सभासद्, संवैधानिक निकायका प्रमुख, राजनीतिक दलका प्रमुख, सरकारी संयन्त्रलाई प्रत्यक्ष भेटघाट गरी देशलाई जातीयताको आधारमा संघीयतामा नलैजानका लागि दबाव स्वरूप ऐतिहासिक सात बुँदे सुझाव पत्र–२०६९ बुझायो, देशमा सडक तातिरहेको अवस्थामा परिषद्ले सशक्त वैचारिक बहस् एवं आन्दोलन खडा ग¥यो जसको    परिणाम स्वरूप समग्र राष्ट्र जातीय संघीयताको दलदलमा फस्नबाट बच्यो । यो हामी सम्पूर्ण नेपालीका लागि ऐतिहासिक उपलब्धिको विषय हो । 

आफ्नो यात्रालाई अगाडि बढाउने क्रममा आज हामी आफ्नो पाँचौँ राष्ट्रिय अधिवेशनलाई  वीरगञ्जमा सफलताका साथ सम्पन्न गर्दै ऐतिहासिक बनाइसकेका छौँ । समाज एवं राष्ट्रलाई कुनै आन्दोलन, तोडफोड र नरसंहार विना रचनात्मक कार्य, सकारात्मक दृष्टिकोण एवं वैचारिक आन्दोलनको माध्यबाट सकारात्मक दिशा प्रदान गर्नु आफँैमा चुनौतीपूर्ण कार्य हो । देशमा भौतिकताको विकास सँगै मानिसमा बढ्दै गइरहेको व्यक्तिपरक चिन्तन, स्वार्थ, भौतिकताको उपभोग जस्ता विषयबाट प्रेरित युवामा त्यागपूर्ण समाजकार्य, राष्ट्रिय जिम्मेवारी र दृष्टिकोण प्रदान गर्दै उसलाई राष्ट्र कार्यमा प्रेरित गर्नु आँफैमा कम चुनौतीपूर्ण कार्य होइन, देशमा भएका अनेकौँ राजनीतिक संगठन र उनीहरूले युवालाई सिकाएका कुसंस्कार र कुकार्यमा प्रदान गरेको प्रेरणा त्यसैगरी हजारौँ एन.जि.ओ एवं सयौँ ए.जि.ओले युवामा निर्माणको गरेको भत्ता प्रवृत्ति र ठग प्रवृत्तिबाट युवालाई अलग राख्दै उसमा अनुशासन, चरित्रता, नैतिकता र जिम्मेवारी जस्ता गुणको विकास गराउनु आफँैमा कम चुनौतीपूर्ण कार्य होइन । एउटा युवालाई विना आर्थिक स्वार्थ, व्यक्तिगत स्वार्थ र विना  दलगत राजनीतिक स्वार्थ उसलाई संगठनमा आबद्ध गराउँदै उसको बौद्धिक एवं सामाजिक विकासमा टेवा पु¥याउँदै व्यक्तिलाई राष्ट्रिय स्वार्थका लागि सक्रिय गराउनु आँफैमा चुनौतीपूर्ण कार्य होइन तर परिषद्ले यी सबै चुनौतीलाई स्वीकार ग¥यो, यी सबै चुनौतीलाई आत्मसात ग¥यो र आफ्नो कार्यलाई अगाडि बढाइरह्यो । यिनै चुनौतीलाई आफ्नो कार्यको मूल लक्ष्य मान्दै कार्य गरिरहँदा समाजमा आज प्राज्ञिक विद्यार्थी परिषद्, नेपाल असल, चरित्रवान्, नीतिवान् अनुशासित एवं राष्ट्रिय दृष्टिकोण युक्त व्यक्ति निर्माणको  दरिलो आधारशिला बनिरहेको छ ।

देशको इतिहास, संस्कृति, मौलिकता, जातीय संस्कृति, परम्परा र भेषभूषा, महापुरुष, विभूतिहरू, शहीद, प्राकृतिक सम्पदा, सांस्कृतिक सम्पदा आदि सबैलाई केन्द्र विन्दु मान्दै यिनै कुरालाई आफ्नो कार्यको आधारशिला एवं प्रेरणा मान्दै कार्य गरिरहँदा र समाज र राष्ट्रपुनर्निर्माणको कार्य गरिरहँदा परिषद्ले आज आफूँलाई राष्ट्रिय संगठनको रूपमा परिभाषित एवं स्थापित गरिसकेको छ । 

यसरी देशका विभिन्न क्षेत्र एवं विषयहरूप्रति चिन्तन एवं विभिन्न गतिविधि सञ्चालन गर्दै अगाडि  बढिरहँदा १८ वर्षको इतिहास परिषद्ले रचिसकेको छ र परिषद्को कार्य समाज एवं राष्ट्रपुनर्निर्माणको लागि निरनन्तरको कार्य हुँदा यसमा सयौँ कार्यकर्ता राष्ट्रिय दृष्टिकोणका साथ कार्यमा व्यस्त छन् । साथै कयौँ कार्य देशका विभिन्न क्षेत्रमा गएर कार्य गरिरहहेका छन् । हामीलाई पूर्ण विश्वास छ व्यक्ति निर्माणको माध्यमबाट नै हामीले राष्ट्रको पुनर्निर्माण एवं सम्पूर्ण समस्याको समाधान खोज्यौँ भने अवश्य पनि त्यो राष्ट्रका लागि उपलब्धिमूलक एवं दीर्घकालिन हुनेछ र हामीले कल्पना गरेको सुन्दर, शान्त, समृद्ध, स्वाभिमानी एवं परमवैभवपूर्ण राष्ट्र खडा हुनेछ त्यसका लागि प्रशासन, सुरक्षा, मिडिया, शिक्षक, बुद्धिजीवी एवं सम्पूर्ण नागरिकहरूको सकारात्मक सहयोग एवं प्रेरणा हामी परिषद्का सम्पूर्ण कार्यकर्तामा प्राप्त भइरहने छ र यो राष्ट्रिय एवं इश्वरीय÷पवित्र कार्यमा सबैको सहभागिता  एवं सद्भाव रहिरहने छ भन्ने पूर्ण विश्वास परिषद्ले लिइरहेको छ । 

“नेपाल आमाको–जय !”

Read More

अबको नेपाल असल नेतृत्व र आर्थिक समृद्धिको नेपाल

नारायण प्रसाद ढकाल
राष्ट्रिय सह–संगठन सचिव

हामी नेपाली राष्ट्र एकिकरणको समय देखि आजसम्म निरन्तर नेपालको निर्माण, लोकतन्त्रको लागि लामो समय, लाखौं नागरिकहरूको जीवन र अरबौँ पूँजि लगानी ग¥याँै, आफ्ना अघिल्ला पुस्ताहरूले गरेको सहि गलत दुबैको जिम्मेवारी पनि हामीले लिनु पर्दछ जो–जो ले जे–जे गरे पनि हामी सबै यही नेपाली माटोमा नै जन्मेका/हुर्केका केही यही माटोमा नै विलिन भए, कोही हुने व्रmममा छन् । सबैको यही प्रकृया हो तर यति लामो समय लगानी, परिश्रम, मेहनत, त्याग पछाडि पनि आज नेपालको बारे चौतारीमा हुने छलफल चियाहरूमा हुने चर्चा, युवाको बीचमा विश्वविद्यालय, क्याम्पस र स्कुलमा हुने वक्तृत्वकलाको भाषण विद्वान्हरूको विश्लेषण, योगी सन्यासीहरूको चिन्तन सबेको निष्कर्ष नेपाल प्रतिको चिन्ता, चासो, असन्तुष्टि, एक अर्का प्रतिको आलोचना नेतृत्व सँगको निरासा राम्रो सँग अनुभव गर्न सकिन्छ, आखिर किन ? आखिर नेपालको हितमा नै यति धेरै राजनीतिक दल दर्ता भएका होलान्, नेपालकै हितमा ४० हजार भन्दा बढि गैर–सरकारी संस्थाहरू दर्ता भएका होलान्, सरकारी संयन्त्र ७५ वटै जिल्लामा देखिन्छ ४६ साल पछाडि शिक्षाको क्षेत्रमा पनि प्रसस्त पँहुच बढेको देखिन्छ ।

       लामो अध्ययन, चिन्तन, मनन, भ्रमण र अनुभवको आधारमा केही महत्वपूर्ण विषयहरू हामी नेपालीहरूले बुझ्नु पर्ने र सोही अनुरूप सबैले प्रयास गर्नुपर्ने देखिन्छ । बलियो र अग्लो घर बनाउन त्यसको जग त्यति नै तलसम्म बलियो हुनु पर्छ ठूलो रूखको जरा पनि धेरै तल जमिनमा र वरपर पैmलिएको हुन्छ (जस्तै वर÷पिपल) त्यस्तै समृद्ध नेपालको आधार भनेको देशका गुणवान् नागरिकहरू हुन् । हामीमा नागरिक त भए तर गुणवान् भएनन् जस्तै संस्कृत विश्व विद्यालयमा पढ्ने विद्यार्थी संस्कृत बोल्न सक्दैनन् र विषयको गहिरो जानकारी छैन, अंग्रेजी विषयमा ः।ब् गरेको विद्यार्थी राम्रो अंग्रेजी बोल्न पनि जान्दैन र त्यसमा गहिरो ज्ञान छैन, व्यवस्थापन पढेको विद्यार्थीमा व्यवस्थापकीय गुण देखिँदैन, विज्ञान पढ्ने विद्यार्थीमा घोकेर पास गर्ने प्रतिशत यति आयो भन्ने तर विज्ञानको वस्तुगत, व्यवहारिक र प्रयोगात्मक पक्ष कमजोर देखिन्छ, शिक्षकहरूमा पनि थोरै गुणहरूको कमी छ चरित्र आहार विहारमा निकै कमी देखिन्छ, चिन्तन÷दृष्टिकोण ख्ष्कष्यल र राष्ट्रप्रेम धेरै न्यून देखिन्छ । विकास र व्यवस्थापन भनेको गुणवान् नेतृत्वमा आधारित रहेको हुन्छ । सबैले भन्छन् नेपालमा प्रशस्त प्राकृतिक स्रोत र साधन छन् सदुपयोग गर्न सकिएन÷हुन सकेन र गरिएन । त्यसलाई सदुपयोग गर्न योग्य मानवस्रोत आवश्यक पर्दछ हामी देख्न सक्दछौँ नेपालकै एक व्यक्तिले पतञ्जलिमा योगपीठ मार्फत् विश्वमा आयुर्वेदको व्रmन्ति ल्याइदिए लाखौंले रोजगार पाएका छन्, देशका प्राकृतिक स्रोत र साधनहरू उचित रूपमा प्रयोग भएका छन् ।  हामी नेपालीहरू अब सगरमाथाको देशका नागरिक भनेर मख्ख पर्ने बेला गयो, सगरमाथा जस्तो उच्च चिन्तन र ख्ष्कष्यल को विकास आँफ”मा गर्नु आवश्यक छ, चरित्र र आफ्नो मौलिक सांस्कृतिक व्यवहारिक गुणहरूले व्यक्तिलाई आत्मविश्वासको विकास गराउँछ । त्यही आत्मविश्वासले एउटा साधारण युवाले असाधारण सिर्जनात्मक कार्य गर्न सक्दछ त्यसैले हामी सबैले आफ्ना छोराछोरीकको चारीत्रिक विकास, संस्कारयुत्त गुण र व्यवहारिक गुणहरूको विकासमा विशेष ध्यान दिनुपर्ने हुन्छ । किनकि तपाँईहरूका स–साना छोराछोरी भोलि राष्ट्रका नेतृत्वकर्ता, वैज्ञानिक, प्रोफेसर आदि इत्यादि सबै हुन् । उनिहरूकै हातमा राष्ट्रको भविष्य निर्भर रहन्छ । स्वामी विवेकानन्दले भनेका छन् – अभाव र गरीबिले ग्रस्त समाजमा सिर्जना, संस्कार र  सभ्यता  कल्पना गर्न गाह्रो हुन्छ  । हाम्रो देशमा त्यही भएको छ हाम्रा राजनीतिज्ञ गरीबि बाट आएका छन् विचरा उसले आफ्नो परिवारलाई खुसी बनाउने नाममा देशको सम्पतिलाई गैरकानुनी रूपले भ्रष्ट्राचार गर्दछ, किनकि उसलाई विश्वास छैन भोलि के हुन्छ । ति सबै क्षेत्रमा लागु हुन्छ, प्रशासनमा कार्य गर्नेले पनि त्यही गर्दछ, सुरक्षामा कार्य गर्नेले पनि । तर हामी सबै मिलेर देशको आर्थिक विकासमा जोड दियौँ भने समग्र देशको विकास भएमा मेरो विकास स्वतः त्यही भित्र हुन्छ भन्ने ज्ञानको अभावमा व्यक्ति गलत कार्य गर्नमा प्रेरित देखिन्छ ।

       अध्ययन चिन्तन र अनुभवबाट एउटा निष्कर्ष के निकाल्न सकिन्छ कि नेपालीपन र विशेषता त्यति खराब छैन, विवको कुनै कुनामा पुगेका नेपालीहरू आ–आफ्नो क्षेत्रमा सफलता प्राप्त गरेका छन् । उद्यमशील, लगनशील र नेतृत्व गुण पनि देखिन्छ तर आफ्नै देशमा किन हामी अपेक्षित परिणाम देख्न सकेका छैनौँ ? त्यसको महत्वपूर्ण कारण हामीले वातावरण दिन सकेनौँ । विद्यालय र विश्वविद्यालयमा संस्कार, व्यवहार र राष्ट्रप्रेमको कुनै पनि व्यवहारिक प्रयोग देखिँदैन र छैन पाठ्यपुस्तकहरू विदेशी पुस्ककबाट साभार गरिएको छ । नेतृत्वको विकास प्रक्रियामा गलत वातावरण, व्यवहार र प्रक्रिया हामीले दियौँ । राष्ट्रका विद्वान्हरू देश अनुकूलको नीति निर्माण भन्दा विदेशमा पढेका कुरालाई लागू गर्दा हामी अमेरिका र बेलायतको जस्तो नीति लागू गरेका छौँ भनेर मख्ख पर्दछन्् । विद्वान्हरूमा चिन्तन, अनुसन्धान र राष्ट्रिय दृष्टिकोणमा निकै कमी देखिन्छ त्यसमा राज्यको विद्वान्हरूप्रतिको योजना नहुनु र विद्वान्ले आफ्नो दायित्वलाई बिर्सनु नै हो ।

       हामीले कलेज र विश्वविद्यालयको यूवाशक्तिलाई प्रेरणा दिन र उनिहरूमा आत्मविश्वास जगाउने प्रयास  नै गरेका छैँनौँ । हरेक व्यक्तिलाई प्रेरणा आवश्यक हुन्छ । महाभारतको सम्पूर्ण युद्धमा सत्यलाई स्थापित गर्न सम्पूर्ण गुणहरू पाण्डवसँग हुँदा हुँदै पनि प्रेरणा पुरुष स्वयं श्रीकृष्ण हुनुहुन्थ्यो जसले आवश्यक समयमा निरन्तर पाण्डव र विशेष गरी नेतृत्व गरेका अर्जुनलाई निराश हुनबाट बचाई अगाडि बढ्ने प्रेरणा दिनुभयो जसले कार्य सफल  भयो । नेपालमा उर्जावान्, राष्ट्रप्रेमी र अत्यन्तै सशक्त र असल युवाहरू देशभरका कलेल सम्पर्क र कार्यक्रममा उनहिरूको प्रस्तुतिबाट देखिन्छ । तर उनीहरूलाई दिनुपर्ने वातावरण र प्रेरणा जति आवश्यक छ त्यति हामी विद्यार्थी परिषद्बाट मात्र सम्भव छैन । सबैको सामूहिक प्रयास आवश्यक हुन्छ । ७५ जिल्लामा ७५ जना दृष्टिकोणयुक्त, चत्रिरवान्, इमान्दार र कर्मशील साथै त्यागी युवा हामीले निर्माण गर्न सक्यौँ भने त्यो शक्तिले समृद्ध नेपाल निर्माणको आधार र असल नेतृत्व निर्माणको मानव स्रोत निर्माण गर्न सकदछ । त्यसबाट देशका सम्पूर्ण आवश्यकता र नेपालीहरूका सम्पूर्ण समस्याको समाधान निकाल्ने प्रमुख आधार बन्दछ । त्यसको लागि विद्यार्थी परिषद्ले त्यस दिशामा बढाएको प्रयासमा सबैको साथ आवश्यक छ ।

       अबको नेपाल समृद्ध नेपाल त्यसका लागि म आँपैmबाट उद्यमशिलता प्रारम्भ गर्दछु भन्ने प्रेरण युवा शक्तिको मनमा उत्पन्न गर्न सरोकारवालाहरूले  गम्भींर भएर कार्य  प्रारम्भ गर्नु आवश्यक छ । नेपाल जस्तो सानो र सुन्दर देशको विकासको लागि काठमाडौँमा बसेर गरिने सेमिनार, भाषण तर्क÷वितर्क भन्दा स्थलगत अध्ययन गरी साना–साना लघु उद्योगहरू सञ्चालन गर्ने र युवाहरूमा औद्योगिक चिन्तन र त्यसको विकास हुने र गर्ने वातावरण बनाएमा त्यसले भविष्यमा राष्ट्रमा औद्योगिकरणको लहर ल्याउन सक्दछ जसले उर्जावान् युवाहरू स्वदेशमा पनि केही गर्न सक्छौँ भन्ने आत्मविश्वासको विकास हुन्छ जसबाट लाखौँ युवाको विदेश पलायन स्वतः रोकिन पुग्दछ । व्यक्ति (Man), वस्तु (Material), रूपैंया (Money), संयन्त्र (Mechanism), व्यवस्थापन (Management), प्रेरित शक्ति (Motive Power), बजार (Market) यी विषयहरूलाई ठीक तरिकाले समन्वय पछि मात्र औद्योगिकरण र आर्थिक विकास सम्भव हुने भएकाले हामीले प्रारम्भमा यी विषयहरूको तयारी गर्न‘ आवश्यक हुन्छ । हामी नेपालीहरूले २०० वर्ष देखि राजनीति मात्र गरिरह्याँै, त्यसको अनुभव पनि ग¥यौँ, अबको समय विकासको लागि प्रयोग गराँै, आर्थिक सम्पन्नता पछाडिको राजनीतिमा आत्मगौरव हुन्छ गरीब देशको राजनीतिमा सँधै आत्मग्लानी र अरूको परनिर्भरता हुने गर्दछ, हाल त्यही भएको पनि छ । सबैले महशुस पनि गरेकै छौँ । त्यसैले अब हामी सबैको एउटै सोच, चिन्तन, प्रयास Action भनेको अबको समृद्ध नेपाल  हो । त्यसका लागि एक अर्कामा विश्वास, लगनशिलता, राष्ट्रप्रेम, आहारमा शुद्धताको विकास गर्दै  इमान्दारीपूर्वक नेपाल आमाको समृद्धिको निर्माणमा एउटै उद्देश्यका साथ अगाडि बढौँ त्यो दिन धेरै टाढा छैन । 

Read More

PRAGYIK VIDYARTHI PARISHAD, NEPAL

Pragyik Vidyarthi Parishad (PVP), Nepal is an organization with a group of workers who think together, and are wedded together to a common ideal and goal. It is the only organization of its kind with coherent and determined workers committed for the cause of the motherland, Nepal.

We constitute an organization of the students and academicians of Nepal, who are on the way of the development of the country. 'Service of mankind through the development of Nepal is the motto of the Pragyik Vidyarthi Parishad, Nepal.

Founded in B.S. 2052 on 24 Mangsir and formally registered in the D.A.O., Kathmandu, Nepal in B.S. 2054 on 18 Baisakh, it is a national level students' organization working in the field of education with a wide perspective of National Reconstruction. Pragyik Vidyarthi Parishad, Nepal works with a faith in the collective existence of the educational community, a firm belief in constructive work, and a nationalist approach, which stays above partisan politics. It is affiliated to the World Organization of Students and Youth (WOSY).

When one looks into the history of the development of our country, he/she is sure to find many ups and downs. Time has created certain challenges and put them face to face with the developmental path of the nation. The internal malice inherent in our society on one hand and the external aggression on the other have pushed the dynamic pace of national development backward, thereby generating a wide hiatus between the Nepal of our dream and the existing reality. A need for reconstructing and reorganizing the nation has therefore become an imperative challenge. We have honestly accepted this challenge. This reconstruction and reorganization of the society can be ensured only when each member does his/her bit in his/her own field. Naturally, reorganization and reconstruction of each field would ultimately result into national reconstruction and education catalyzes the process. Therefore, Pragyik Vidyarthi Parishad, Nepal has chosen the field of education as its field of activity. The Parishad has been gradually spreading its work to all the places, colleges, and universities. The history of its growth proves that it is a 'live' organization with organic development.

The main aim of the Pragyik Vidyarthi Parishad, Nepal is to inculcate the nationalist, patriotic and cultural feeling among the students and youths for the development of the nation. The Parishad is dedicated to uniting student forces of Nepal and also taking the guidance and help of the academicians working in the field of education for the renaissance and reconstruction of the nation. We are committed to giving our Nepal, her due position in the world community.

The Parishad ideology is a living, breathing organism with a face in the form of Parishad karyakartas and its programmes. Our karyakartas are not passive by-standers in the society, but agents of social change. This role is reflected in their varied constructive programmes and projects such as reconstruction of educational field, four-fold development of students, academic calendar adherence, national unity, sovereignty and fraternity. They endeavour to work together to find new and creative solution to age-old social problems and evils (casteism, untouchability, dowry etc.) and aim at national integration and social consciousness to solve the economic and other problems of the students and the encouragement of their hidden talents with a view to bringing the best out of everyone. Thus Parishad conducts Book-Bank, Vachanalaya, Library, Blood Donation Camp, Directory, Study Circles, Vocational Employment Bureau, Personality Development Camps, Workers Training Camps, Fellowship Camps, Free Medical Camps, Free Coaching Classes, Computer Training Courses, Career Guidance Programmes, First Class First Felicitation, Symposiums, Seminars and Workshops, Educational Competitions (Essay, Music, Quiz, G.K., Debating etc.), Tours (Educational, SEIL, Goodwill, Exchange Tours etc.) and also observes Student's Day and National Unity Day. The Parishad is always ready to stand in favour of issues like social equality, transparency in public life, value-based education etc. These are the tenets of our faith, to which we have been and always will be committed. It is thus, PVP is today, a truly nationalist students organization with the ideology, the programmes and the power to deliver what it promises.

The Parishad is of the view that the students of today is not a citizen of tomorrow but he/she is very much a citizen of today. In spite of various socio-economic stresses and strains it faces, today, itself, therefore, this community plays a participatory role in national life and the revolutionary process of social change. This class, if organized through constructive approach will undertake the responsibilities of reconstruction and simultaneously fight and banish the forces of corruption, and the activities of anti-social and anti-national elements.

World Organization of Students and Youth (WOSY)

World Organization of Students and Youth (WOSY), the first international students and youths body with its headquarter in India was launched in Delhi on 29th October, 1985, on the occasion of the mammoth International youth year conference, in the midst of 11,000 Indian and foreign student delegates.

WOSY is a non-political, non-profit international youths body that strives to help humankind in its search for happiness and fulfillment. When all materialistic philosophies have failed or proved to be falling short, a new direction towards a better life system has become all the more necessary. Today the old order is dead; the new is yet to be born. WOSY, considering this need, accelerates the process of search on the basis of unity of mankind. WOSY involves the students and youths in the evolution of a new world order-political, economic, social, technological etc. Therefore, WOSY envisages better international understanding, promotes peace and co-existence, strives to bring youth together for social justice and humanity mobilizing students' opinion against all sorts of discrimination, and pioneering crusades for the cause of healthy environment and ecology, and a justified thrust for the development of students and youths. To make this happen, WOSY inspires the youth for active, healthy contribution towards the unity of entire universe based on the belief that 'the world is one family'.

Towards this motto WOSY organises noble programmes, seminars, tours, conferences and many activities for the youth, by the youth and of the youth with other associate and affiliate organizations, Pragyik Vidyarthi Parishad (PVP), Nepal being one of them.

Read More